im periodSi, rodesac filmi iqmneboda rusTavelis TeatrSi 1924 wels S.SaraSiZis ("Taguna”) inscenirebiT daidga "samaniSvilis dedinacvali” – reJisori akaki faRava.
"qarTveli msaxiobebi Zlivs Tavis qerqSi davinaxeT da gasaocari sinamdviliTac ganasaxiers Cveni cxovrebis cremlnarevi siciliT mosasmeni ambavi, namdvili tragedia. mxatvruli srulqmnilebiT erTmaneTs ejibrebodnen a.vasaZe da a.JorJoliani, S.RambaSiZe da uS.CxeiZe, pl.koriSeli da romeli erTi CamovTvalo, saRamo iyo jansaRi sicilisa, yofa-cxovrebis namdvili sarke, gasarTobi da amave dros Wkuis maswavlebeli”.[v]
Amdenad, S.RambaSiZe, a.JorJoliani, a.vasaZe filmSi monawileobis miRebamde naziarebi iyvnen kldiaSvilis gmirebs, Tumca k.marjaniSvilma maTi ampluis erTgvari gadanacvleba moaxdina. Tu, speqtaklSi S.RambaSiZe platons TamaSobda, ekranze - bekinas roli ganasaxiera, platonis roli ki a.vasaZem Seasrula. rac Seexeba s.JorJolians, romelic speqtaklis wamyvanis – mTxrobelis ampluaSi gamodioda, filmSi aristos roli xvda wilad. rolebi gadanawilda. Tumca msaxiobebisaTvis uCveulo unda yofiliyo "usityvod” TamaSi, d.kldiaSvilis sityva Jestad da mimikad unda gadaqceuliyo. amdenad, sayrdeni sakuTar TavTan erTad, reJisorSi unda epovnaT, miT ufro, rom k.marjaniSvilis damokidebuleba msaxiobis profesiisadmi maT sasargeblod iyo.
"sabolood davrwmundi, rom Tuki Teatrs sWirdeba msaxiobi _ werda k.marjaniSvili _ da ara moyvaruli, miTumetes kinos esaWiroeba msaxiobi da mxolod msaxiobi. amaze imitom vamaxvileb yuradRebas, rom xSirad Semxvedria rolze, mxolod garegnuli monacemebiT Sesaferisi adamianebis momxreni”.[vi]
Teatris cnobili reJisori ar cnobda "tipaJs” da mxolod aqtioruli profesionalizmis momxre iyo. kinematografis mTeli istoria ki, miuxedavad mravali dapirispirebisa, rodesac xan erTs, xan meores aniWebdnen upiratesobas, rogorc profesionali, aseve araprofesionali msaxiobebis mier Seqmnili saintereso mxatvruli saxeebiT aris gajerebuli. marjaniSvili Teatris reJisoris poziciebidan msjelobda da cdilobda, rom is, rac scenur xelovnebaSi izidavda _ kinematografSi daenerga. amasTanave, reJisoris ucilebel alRoze miuTiTebs is, rom mimarTavda ra kldiaSvilis nawarmoebis ekranizacias, misi orientacia mimarTuli iyo Teatris msaxiobze, vinaidan, rogorc gr.kiknaZe aRniSnavda, "samaniSvilis dedinacvali”, up. yovlisa; xasiaTebis komediaa da ara situaciuri. "usityvo” kinematografSi, reJisorisaTvis xasiaTebis Seqmnis sawindari profesionali msaxiobis ostatobas efuZneboda.
filmi samaniSvilis kar-midamos daTvalierebiT iwyeba. reJisoris yuradReba yofiT detalebze maxvildeba: RobeSi Tavgakvexebul Rorze, melanos qafian xelebze, Rorisa da ZaRlis Cxubze, mwvanilis xelidan xelSi Cadebis kadrebze, moqceul WiSkarze. moqmedeba ki pavlias gamoCeniT iwyeba, rodesac es ukanaskneli platons bekinas sabediswero ganzraxvas amcnobs colis SerTvis Taobaze. kadrSi daRonebuli da Cafiqrebuli platoni Cndeba, romlisTvisac Tavzardamcemi ambavi, jer kidev, mxolod dasawyisi unda gaxdes gasaTamaSebeli tragediisa, an SesaZlo komediisa.
mamidis saxlSi, Seqeifianebuli kirile safiqrals gauCens, ara mxolod ojaxis wevrebs, aramed stumarsac. maT Soris aristos. mas eguleba platonisaTvis Zvirfasi kandidatura, sakuTari mamidis – elenes saxiT.
siRaribisagan gawamebul-gapartaxebuli bregaZeebi kiriles emudarebian, rom platonma umziTvobis gamo ar daiwunos moxuci qvrivi.
mamakacebis "TaTbiri” elenes motacebis ideiT dasruldeba. rZali dedamTils axazirebs ucnauri mogzaurobisaTvis. "momtaceblebi” ki samaniSvilis ojaxSi puroben, RviniT SezarxoSebulebi da gulmocemulni elenes saxls miadgebian. sapatarZlos fanjridan gadmoiyvenen _ cxenis zurgs risi vai-vaglaxiT gadakideben, pirSi EWinWs CasCrian, _ e, mand! mezoblebma da ojaxma elenes yvirilze aliaqoTi ar Seqmnano da samaniSvilebSi gaitaceben. bekina Tavmomwoned ipranWeba sakuTari qorwilis molodinSi, elenec ferumariliT cdilobs naoWebis dafarvas.
dro gadis. samaniSvilis ojaxs axali wevri emateba. elenesa da bekinas vaJiSvili, Tavzardacemuli platoni Tavis damRupvelis mosaklavad iwevs, magram filmi aq sruldeba da kadrebs bekinas, elenesa da maTi axalSeZenili vaJiSvilis kompozicia ikavebs.
ukiduresi gaWirveba, "gafSekili kuWi”, am gaWirvebasTan brZolis survili _ es aris masala, romelic gansazRvravs d.kldiaSvilis personaJebis dramasa da komedias, maT xasiaTsa da saqciels. SiSi, sasowarkveTa, imedi, imdenad mkafiodaa gamokveTili, rom kompoziciis mTavar sayrdens, mis saxeobriv sistemas qmnis, gaWirveba im fatalur, dauZlevel Zalad iqceva, romelTan brZolaSic unda gamJRavndes d.kldiaSvilis cxovrebisagan gawamebul aznaurTa xasiaTi, zneoba, qmedeba da saqcieli.
sibraluli, romelsac kldiaSvili ganicdida am arsebiTad deklasirebuli adamianebisadmi, realist mwerals sruliadac ar uSlida xels SeemCnia sasacilo mdgomareoba, romelSic cxovrebam Caayena es adamianebi. mwerali icinis maTze, vinc ebraleba, ufro zustad, is maTTan erTad icinis, wuxs, ganicdis. mas ebraleba platon samaniSvili _ "igi, swored rom Seecodeba kacs, rom TviT ambavi sasacilo ar yofiliyo”, magram mwerlis iumori dacinvis formaSi ki ar gadadis, aramed misi gmirebis arsebobis gamomJRavnebis, maTi mxatvruli gansaxovnebis erT-erT saSualebad gvevlineba. mwerlis sibraluli, romelic gamWol xazad gasdevs imedgacruebuli "maWanklis” savalalo Tavgadasavals, filmSi kargavs sakuTar ier-saxes. Sesabamisad, icvleba komikurisadmi reJisoris damokidebuleba, vinaidan 20-ian wlebSi, saqarTveloSi jer kidev mwvaved idga klasTa dapirispirebis problema da aqedan gamomdinare aramSromeli klasis daRupva istoriul kanonzomierebad iTvleboda. aq, adgili aRar rCeboda sibralulisaTvis da TanagrZnobisaTvis. filmis mxatvari m.Wiaureli ixsenebs, rom nawarmoebis ideis gamosaxatavad da gasaRrmaveblad marjaniSvilma hiperboluri forma airCiao.